برای انجام فرآیند ساخت و ساز، شناخت انواع سنگهای ساختمانی و کاربردها و مزایای هر کدام، بسیار حائز اهمیت است. به طورکلی گستردگی انواع سنگ ساختمانی بسیار بالا است. ما پنج مورد از مهمترین انواع سنگ ساختمانی رایج برای ساخت و ساز ساختمان را به شما معرفی خواهیم کرد.
در حال حاضر انواع مختلفی از سنگهای معدنی مانند مرمر، سنگ آهک، ماسه سنگ، کوارتزیت، تراورتن، تخته سنگ، گنیس، لاتریت و گرانیت در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اما چه ویژگی‌هایی این سنگ‌ها را برای استفاده در ساختمان سازی مناسب می‌کند؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که سنگ‌هایی که برای ساخت و ساز ساختمان استفاده می شود باید سخت، بادوام و عاری از لکه، ترک و سایر عیوب کاهش دهنده استحکام و دوام باشد.
واضح است که هر نوع سنگ بر اساس خواص خود در کاربردهای مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پرکاربردترین سنگ های ساختمانی
1 . گرانیت
سنگ گرانیت یکی از پرکاربردترین سنگهای ساختمانی است. در حالی که امروزه سنگ جزء مصالح اصلی مورد استفاده در اسکلت ساختمان محسوب نمی‌شود، گرانیت به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود از محبوبیت بالایی برخوردار است.
گرانیت یک سنگ آذرین با دانه‌های ریز و درشت است که ساختاری کریستالی دارد. این سنگ قابلیت ساب پذیری و مقاومت هوازدگی بسیار مناسبی دارد. به طور معمول سنگ های گرانیت را به صورت تخته برش می دهند و سپس صیقل می دهند. پس از آن می توان از آن برای دال های نما و دال کف استفاده کرد. گرانیت صیقلی را می توان به عنوان روکش میز، روکش ستون ها و دیوارها استفاده کرد.
لازم است بدانید سختی و دوام سنگ ساختمانی گرانیت بسیار بالا بوده به طوریکه مقاومت فشاری آن از 100 مگا پاسکال تا 250 مگا پاسکال متغیر است. از دیگر ویژگی‌های گرانیت می‌توان به میزان جذب رطوبت پایین، تخلخل کم، مقاومت در برابر یخ زدگی، قابلیت پولیش بالا، مقاومت باکتریایی بالا و تنوع طرح و رنگ، اشاره کرد.
یک ایراد گرانیت این است که مقاومت ضعیفی در برابر آتش دارد. با این حال، با توجه به اینکه در برخورد با برخی مایعات اسیدی مانند کشک، سرکه و آبلیمو مقاومت بالایی دارد و به همین دلیل استفاده از گرانیت برای میزهای آشپزخانه مرسوم است.
لازم به ذکر است که قیمت به نسبت بالای گرانیت و نیاز به آب بندی مجدد به صورت دوره ای دو مورد از معایب سنگ گرانیت و از مواردی است که باید در خرید سنگ گرانیت به آن دقت نمایید.
مهمترین کاربردهای سنگ ساختمانی گرانیت:
- دیوارهای داخلی
- ستون‌های سنگی
- سنگفرش‌ها
- راه پله
- پارکینگ
- کانتر
- جدول کشی
- مصارف خاص آشپزخانه نظیر کابینت و سینک آشپزخانه
- کارهای تزیینی و دکوراتیو
- محوطه سازی در فضای شهری و شخصی
2. کوارتزیت
سنگ کوارتزیت یکی دیگر از انواع سنگهای ساختمانی است که از گذشته مورد توجه انسان بوده است. امروزه این سنگ در نمای ساختمان، کف پوش و دیوارپوش، سنگ پیشخوان یا جزیره آشپرخانه، سنگ کابینت و سنگ دکوراتیو خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این سنگ یکی از انواع سنگهای دگرگونی است که در اثر دگرگونی ماسه سنگ تحت دما و فشار بالای اعماق زمین است. Quartzite بافتی دانه‌ای و ساختاری کریستالی دارد. کوارتزیت سخت و شکننده است که کار کردن با آن را سخت می‌کند. این سنگ انواع مختلفی دارد که مهمترین آنها شامل سنگ شانگریلا، فیوژن، گایا گرین، بلک کازمیک، رومو امپریال، آزول ماکاباس، کلمبیا بلو، کریستال گلد و سنگ دزرت است.
مقاومت کوارتزیت با توجه به درصد خلوص و نوع فرآوری بین 50 مگاپاسکال تا 300 مگا پاسکال متغیر است. به همین دلیل این سنگ در برابر عوامل محیطی و شیمیایی بسیار مقاوم است. اما مهمترین تفاوت سنگ کوارتزیت با گرانیت که پیش تر بررسی نموده ایم، چیست؟
هر چند از نظر ظاهری این دو سنگ بسیار شبیه یکدیگر هستند اما تفات‌هایی نیز باهم دارند. تفاوت اصلی گرانیت و کوارتز در رگه‌ها و حفره‌های فراوان سنگ گرانیت است که باعث می شود برای نقاطی از بنا مانند دیوار یا کف ظاهر یکنواخت و چشم نواز نداشته باشد. علاوه بر آن می توان گفت که سنگ کوارتز از نظر ساخت ساز سازگاری بیشتری نسبت به گرانیت دارد.
استفاده از دیوار پوش سنگی با انواع سنگهای ساختمانی تزئینی از نمونه‌های اجرای دیوار سنگی در محیط داخلی ساختمان بوده که در جلب نظر بیننده و زیبایی فضا بسیار موفق بوده است.
3. مرمر
سنگ مرمر بهترین و گرانترین سنگ ساختمانی دنیاست که اغلب به عنوان روکش زینتی در ستون ها، کفپوش ها و پله ها کاربرد دارد. مقاومت فشاری سنگ مرمر از 70 مگاپاسکال تا 75 مگاپاسکال متغیر است و به همین دلیل استفاده از آنها در مصارف زینتی بیشتر کاربرد دارد. سنگ مرمر بافتی یکنواخت و کم تخلخل دارد که به راحتی قابل برش، جلا دادن و پرداخت است.
مهمترین ویژگی‌های سنگ مرمر:
- تراکم بالا
- عدم تخلخل
- سطح صاف و صیقلی
- ساب پذیری بالا
- جذب آب کم
- قابلیت عبور نور از خود
- عدم جذب گرما و سرما
سنگ مرمر انواع مختلفی دارد که از جمله آن می‌توان به مرمر آبی، پرتقالی، دودی، رنگین کمانی، سبز، سفید و صورتی اشاره نمود. این سنگ‌ها با توجه به کیفیت و آنالیز سنگ، رنگ و طرح، قطر و ابعاد، سورت و نوع فرآوری قیمت‌های مختلفی دارند. بسیاری از مردم سنگ مرمر را با مرمریت اشتباه گرفته و یا مشابه یکدیگر می‌دانند، در حالی که این دو نوع سنگ ساختمانی تفاوت‌های ساختاری با یکدیگر دارند. در حقیقت سنگ مرمر جزو سنگهای دگرگونی است و مرمریت زیر شاخه سنگهای رسوبی محسوب می‌شود. از نقطه نظر میزان مقاومت و استحکام نیز سنگ مرمر بسیار بهتر است.
4.مرمریت
مورد چهارم از انواع سنگ ساختمانی پر کاربرد که به بررسی آن می‌پردازیم، سنگ مرمریت است. بر خلاف اینکه برخی سنگ مرمر و مرمریت را به دلیل تشابه اسمی یکسان می‌دانند، این دو سنگ با هم تفاوت دارند. سنگ مرمریت مقاومت بالایی در برابر جذب آب دارد و این بزرگترین مزیت این سنگ به شمار می‌رود.
در طرف مقابل، بزرگترین دغدغه متقاضیان برای استفاده از سنگ مرمریت مقاومت نسبتا پایین آن در برابر هوازدگی و باران‌های اسیدی است. موضوعی که این سنگ را برای استفاده در محیط بیرونی نامناسب کرده است. وزن کم، ویژگی دیگر قابل توجه مرمیت است.
اما مهمترین انواع سنگ مرمریت در بازار کشور کدام است؟ به طور کلی سنگ مرمریت به سه دسته چینی، کریستال و ابری تقسیم می‌شود.
موارد زیر مهمترین و پرطرفدارترین انواع سنگ مرمریت در ایران هستند:
- سنگ مرمریت دهبید
- مرمریت هرسین
- مرمریت کاشان
- مرمریت خوی
- مرمریت آباده
5. تراورتن
سنگ تراورتن یکی دیگر از انواع سنگ ساختمانی پرکاربرد است. این سنگ در طول تاریخ در ساخت بناهای بسیاری نظیر کولیسوم رم مورد استفاده قرار گرفته است. اما سنگ تراورتن چگونه به دست می آید؟ سنگ تراورتن یک نمونه از انواع سنگهای رسوبی است که اغلب در چشمه‌های معدنی و غارهای آهکی یافت می‌شود.
تراورتن به دلیل زیبایی و بافت مرمر مانند، سنگی بسیار پرکاربرد در دنیای ساخت و ساز، معماری و طراحی خانه است. این سنگ همچنین در مقایسه با سایر سنگهای طبیعی نگهداری آسان تری دارد. مهمترین کاربرد این نوع سنگ به عنوان سنگفرش مسیرهای باغ و حیاط است. در حال حاضر سنگ تراورتن عباس آباد، حاجی آباد، آتشکوه، تکاب، کاشان، یزد، طبس و ابیانه، بهترین تراورتن‌های بازار هستند.
برخی از مهمترین ویژگی‌های سنگ تراورتن:
- وزن مخصوص آن 1.68
- مقاومت فشاری بین 80 تا 120 مگاپاسکال
- دارای سطح متخلخل و بافت متحدالمرکز
- تنوع طرح و رنگ بالا
- مزایای سنگ های تراورتن
- درز و شکاف کم
- برش پذیری و صیقل پذیری بسیار خوب
- شرایط استخراج مناسب
- زیبایی مناسب
- نصب بهتر و آسان تر
